Dạy con nên người - Cách dạy con của người phương Tây.

Ở phương Tây, ít xuất hiện cảnh đòn roi trong cách dạy con của các bố mẹ. Thế nhưng các bé lại rất ngoan, rèn được tính kỷ luật và không mè nheo, hờn dỗi như các bé châu Á.

1/ Tôn trọng con trẻ.

Tuy các con còn nhỏ nhưng các bà mẹ phương Tây không vì thế mà bỏ đi sự tôn trọng “nhỏ nhoi” đối với con mình. Khi đến chơi nhà bạn và được mời thức ăn, các bé được toàn quyền nói Có hoặc Không đối với món ăn đó. Rất ít khi các mẹ Tây ngăn cản con không được ăn (do sĩ diện hoặc e ngại làm phiền) hay ép con chọn món ăn được mời (để lấy lòng gia chủ). 

Ngoài ra, khi con mắc lỗi, hầu như bố mẹ không bao giờ quát mắng con nơi công cộng mà thường có những buổi “nhỏ to tâm sự”. Trẻ nhỏ với tính bắt chước cao cũng học theo sự tôn trọng này một cách vô thức và lâu dần hình thành thói quen tôn trọng người khác. 

Do đó, những trẻ được bố mẹ tôn trọng tỏ ra rất hợp tác với bố mẹ, hữu hảo với bạn bè, và không có cảm giác mất tự nhiên khi nói chuyện với người lớn.

Người phương Tây thường để con tự lập từ rất sớm

2/ Đâu đâu cũng là cửa hàng “Tự phục vụ”.

Tuỳ vào khả năng của bé theo độ tuổi mà phụ huynh Tây phương thường “khai thác tối đa” khả năng tự phục vụ của con. Chẳng hạn, khi bé đã có thể tự ngồi và cầm nắm đồ vật, các bé sẽ được làm quen ngay với “bạn muỗng” và “bạn thân của bạn muỗng” là chén bột. 

Trẻ có thể ăn chưa khéo và múc lung tung cả lên hoặc thậm chí vục mặt vào chén bột nhoe nhoét. Các mẹ Tây luôn quan sát để đảm bảo an toàn tính mạng cho con (không sặc bột hoặc nghẹt thở), còn lại thì luôn để con “tự xử” trong khả năng của con. 

Thật hay, con trẻ với bản năng sinh tồn cũng biết cách xoay sở để “chiến đấu” với khẩn phần ăn của mình. Tương tự, bé lớn hơn một chút đã phải tự thay quần áo, mang giày,… mà hiếm khi có sự trợ giúp từ bố mẹ.

3/ Phương pháp “Con lật đật”.

Đây là phương pháp “Nếu con ngã, con sẽ phải tự đứng dậy”, “Nếu con biết cách tự kích hoạt chế độ khóc, con cũng phải tự biết bấm nút ngừng khóc”. Các mẹ Tây ít khi dỗ dành con nín khóc như các mẹ Châu Á. Ngược lại khi con khóc, họ sẽ vẫn tiếp tục làm việc của mình cho đến khi trẻ ngừng khóc. Họ chỉ đến xem và kiểm tra bé có ổn không trong trường hợp bé khóc quá lâu hoặc đột ngột ngừng khóc. Ở phương Tây, ít xuất hiện cảnh đòn roi trong cách dạy con của các bố mẹ. Thế nhưng các bé lại rất ngoan, rèn được tính kỷ luật và không mè nheo, hờn dỗi như các bé châu Á.

4/ Tự giải quyết vấn đề.

Cũng tương tự như việc khóc là bé sẽ phải tự giải quyết việc ngừng khóc, các bà mẹ Tây cũng để con tự giải quyết các vấn đề phát sinh với bạn bè hoặc anh chị em của bé. Nếu các trẻ tranh giành đồ chơi của nhau (điều này cũng rất ít khi xảy ra), thì bé có thể tự chọn giải pháp hoặc chơi đồ chơi của mình một mình hoặc chấp nhận chia sẻ chung với bạn. 

Nhiều bé ban đầu cũng chọn giải pháp chơi một mình nhưng chúng nhanh chóng nhận ra sự buồn tẻ trong khi các bạn khác đang tíu tít chơi với nhau. Thế là tự chúng biết mình nên chọn giải pháp “thế giới đại đồng” để được hoà mình vào niềm vui chung đó. 

Do trẻ phải tự giải quyết các vấn đề của mình từ khá sớm nên trẻ Tây khi lớn lên thường rất độc lập trong cách hành xử nhưng vẫn biết cách để làm việc nhóm hiệu quả.

5/ Lắng nghe và kiên nhẫn.

Nếu xét về tính kiên nhẫn với con, chúng ta phải khâm phục các bà mẹ Tây phương. Họ có thể bỏ ra hàng giờ để “bi bô” với trẻ hay chỉ đơn giản là chơi xếp hình cùng con. Một điểm dễ thấy khác ở trẻ con phương Tây là chúng rất hay hỏi “Tại sao” và “Tại sao không”. 

Ngược lại với các mẹ Á Đông đôi khi chỉ trả lời qua loa hoặc ậm ừ qua chuyện, các mẹ Tây lại rất nhẫn nại trong việc giải thích cho con mình đến thoả mãn mới thôi. Điều này đòi hỏi họ cũng phải tự trau dồi kiến thức và tìm cách giải thích một cách hợp lý nhất cho con mình. 

Khi con làm sai, họ luôn nhẹ nhàng nhưng không kém phần kiên định trong việc bảo cho biết “Không được” kèm lời giải thích cụ thể. Các mẹ Tây luôn kiên trì nói “Không được” cho đến khi đứa trẻ hiểu ra mới thôi.

6/ Hào phóng lời khen.

Trái với suy nghĩ khen con nhiều sẽ khiến chúng tự phụ hoặc dùng chiêu bài “khích tướng” để con cố gắng hơn. Cách dạy con của các bà mẹ Tây là luôn cho con sống trong thế giới “lạm phát” của những lời khen và động viên. 

Tuy nhiên, họ không bao giờ khen suông mà luôn hướng lời khen vào hành động cụ thể của con. Ví dụ, khi trẻ biết tự mặc quần áo, mẹ sẽ không bao giờ chỉ khen “Con mẹ giỏi quá” mà thay vào đó là, “Cô bé này biết tự mặc quần áo rồi đây. Cô ấy thật giỏi!”

Với những gì chúng ta vừa tìm hiểu, phải chăng cách dạy con của các bà mẹ phương Tây là hoàn hảo và nên cho chúng ta học theo? Điểm bất cập lớn nhất trong sự tôn trọng mọi quyết định của con ở các bà mẹ phương Tây là hệ quả quan hệ tình dục sớm. 

Thiết nghĩ, Việt Nam với những giá trị truyền thống riêng và khác biệt, chúng ta luôn sẵn lòng đón nhận những điều hay nhưng điều quan trọng hơn cả là làm sao dung hoà để chúng ta luôn giữ được bản sắc và tinh hoa của những người con người cháu Lạc Hồng này.