Uống thuốc Tây - Tương tác thuốc.

Một số cặp tương tác thường gặp khi phối hợp các thuốc trong chuyên khoa Tâm thần, Thần kinh.

Khi kê đơn nhiều khi phải phối hợp 2 hay nhiều thuốc, mục đích tăng hiệu quả điều trị, thực tiễn có một số thuốc khi phối hợp xẩy ra tương tác thuốc. 

Một là có thể làm giảm tác dụng của thuốc, do một trong thuốc phối hợp kích ứng men gan làm tăng chuyển hóa thuốc qua gan, nhất là những thuốc bị chuyển hóa nhiều qua gan do đó giảm hiệu quả hoặc mất tác dụng điều trị của thuốc. 

Hai là có thể làm tăng tác dụng của thuốc, do một trong các thuốc phối hợp ức chế men gan làm giảm chuyển hóa thuốc qua gan do đó làm tăng nồng độ thuốc trong máu, có thể gây ngộ độc, nhất là thuốc bị chuyền hóa chủ yếu qua gan.

Cặp phối hợp		Hậu quả	Nguyên nhân
Diazepam + Valproat		Valproat làm tăng tác dụngDiazepam gấp 2 lần	Valproat đẩydiazepam khỏi liên kết protein huyết tương, làm tăng nồng độ thuốc trong máu.
Aminazin + Valproat		Aminazin làm tăng tác dụngValproat Còn Valproatlàm tăng tác dụngAminazin	Do ức chế chuyển hóa lẫn nhau, giảm liều khi phối hợp.
Aminazin + Clozapin		Cộng hợp tác dụng KMM như bí tiểu tiện, khô miệng và táo bón.	Tăng tác dụng dược lý.
Aminazin + Sulpirid		Tăng tác dụng phụ ngoại tháp.	Tăng tác dụng dược lý.
Aminazin + nhóm chẹn beta giao cảm (Propranolon…)		Nguy cơ tử vong cao	Gây loạn nhịp và tử vong.
Carbamazepin + Haloperidol		Haloperidol bị giảm tác dụng, tác dụng củacarbamazepintăng lên.	Carbamazepin làm tăng chuyển hoá haloperidol ở gan, còn haloperidol ức chế chuyển hoá của carbamazepin.
Haloperidol +Fluoxetin		Phản ứng ngoại tháp nặng.	Cơ chế chưa rõ.
Haloperidol + Natri valproat		Tăng tác dụnghaloperidol.	Natri valproat ức chế chuyển hóa haloperidol
Haloperidol + Aminazin		Tăng tác dụnghaloperidol.	Haloperidol bị clorpromazin ức chếchuyển hoá
Carbamazepin + Olanzapin		Tác dụng củaOlanzapin bị giảm.	Carbamazepin: Tăng chuyển hóa olanzapin
Clozapin + haloperidol Clozapin + sulpirid Clozapin + amisulpirid		Gây tăng cường hạ huyết áp	Tương tác dược lý
Riperidon+	-Carbamazepin. - Phenytoin. - Phenobarbital	Làm giảm tác dụngRiperidon	Carbamazepin. Phenytoin. Phenobarbital. Là những chất gây cảm ứng mem gan do đó làm tăng chuyển hóa củarisperidon.
Valproat +	- Carbamazepin - Phenytoin. -Phenobarbital	Làm giảm tác dụng valproatđi một nửa	Carbamazepin. Phenytoin. Phenobarbital. Là những chất gây cảm ứng men gan do đó làm tăng chuyển hóa củavalproat.
Methadon+	- Carbamazepin. - Phenytoin. - Rifamicin -Nevirapine (khang Virut)	Làm giảm tác dụng Methadon	Các thuốc phối hợp kích ứng men gan làm tăng chuyển hóa Methadon
Methadon +	- Amitriptyline - Cimetidin - Ketoconazole, - Fluconazole. - Traconazole	Làm tăng tác dụng củaMethadon	Các thuốc phối hợp ức chế men gan làm giảm chuyển hóa Methadon
Carbamazepin + Valproat		Valproatlàm tăng tác dụng Carbamazepin và Carbamazepin làm giảm tác dụng valproat	Tương tác dược động học, phải điều chỉnh liều 2 thuốc khi phối hợp.
Aspirin + Valproat		Làm tăng tác dụng valproat gấp 4 lần	Tương tác dược động học, Aspirin đẩy valproat ra khỏi liên kết phân tử protein

                                                  

                                                                    (Ths. Ngô Văn Nghiệp - Trưởng khoa dược)