Sơ cấp cứu - Khi gặp người bị thiểu năng tuần hoàn nảo.

TÌM HIỂU VỀ BỆNH THIỂU NĂNG TUẦN HOÀN NÃO

Thiểu năng tuần hoàn não là chứng bệnh thường gặp ở những người lao động trí óc và cả người già. Bệnh xảy ra khi những động mạch có chức năng nuôi não bị cản trở, bị tắc nghẽn…khiến cho quá trình lưu thông máu lên não bị trì trệ thậm chí là thiếu hụt. 

Bệnh còn có tên gọi khác là rối loạn tuần hoàn não

Ai cũng nhận thức rõ ràng:Não là cơ quan giữ vai trò quan trọng nhất trong cơ thể.Một khi cơ quan này bị tổn thương thì lập tức sẽ ảnh hưởng đến tất cả cơ thể. Do vậy, não bộ là cơ quan được chăm sóc đặc biệt,có lượng lớn máu đi qua, thường xuyên tiếp nhận khoảng 15% lượng máu tim cung cấp cho toàn cơ thể, trong khi tỷ lệ về trọng lượng nhỏ hơn nhiều. .Não sử dụng tới 25% tổng lượng oxy cung cấp cho toàn cơ thể.

Khi không được đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng , không đủ oxy, não không chỉ làm việc năng suất thấp mà còn phát sinh nhiều bệnh. Một trong những bệnh hệ thần kinh thường gặp là thiểu năng tuần hoàn não hay còn gọi là thiếu máu não.

Biểu hiện của bệnh:

Thiểu năng tuần hoàn não có những biểu hiện sau đây:

• Đau đầu: Thường xuyên diễn ra hiện tượng đau đầu, nặng đầu khi thay đổi tư thế, ê ẩm , khó chịu.
• Ù tai: Những cơn đau đầu kèm theo hiện tượng ù tai, giảm thính lực tạm thời
• Chóng mặt, hoa mắt: Cảm giác loạng choạng khi đứng dậy, thấy mọi thứ xung quanh bị chao đảo khiến người bệnh cảm thấy mất thăng bằng.
• Giảm trí nhớ: những người mắc chứng thiểu năng tuần hoàn não thường hay quên dễ nóng giận, để trước quên sau
• Rối loạn giấc ngủ: Người bệnh thường khó ngủ, thời gian ngủ không đồng đều, nhưng cơn buồn ngủ xuất hiện một cách bất thường.

Nguyên nhân của bệnh:

Do não bộ thiếu oxy cung cấp hoặc do quá trình lưu thông máu lên não bị tắc nghẽn nên sinh ra chứng thiểu năng tuần hoàn não. Nguyên nhân chính của vấn đề trên là:

• Do các động mạch chịu trách nhiệm đi nuối não bị xơ vữa làm hẹp lòng ống để chứa máu và vận chuyển (nguyên nhân chính chiếm 60 – 80%).
• Dị dạng bẩm sinh hay u, sùi, bóc tách thành mạch làm hẹp lòng mạch.
• Các cục máu đông gây cản trở dòng tuần hoàn máu.
• Thoái hóa, vôi hóa đốt sống cổ làm đè ép vào mạch máu vốn đi chui trong lòng chúng.
• Các chèn ép từ bên ngoài vào thành động mạch…

Một số cách phòng tránh:

• Tập luyện các bài tập như: thể dục dưỡng sinh, yoga
• Sử dụng các chất bổ cho các tế bào thần kinh
• Ăn nhiều hoa quả, rau xanh
• Tránh hút thuốc lá, rượu bia
• Tránh suy nghĩ nhiều, áp lực mạnh

Nhức đầu là triệu chứng phổ biến và xuất hiện sớm nhất. Người bệnh có cảm giác căng nặng trong đầu, thường lấy tay xoa trán, vuốt hoặc gãi đầu, bóp trán, đấm nhẹ vào trán.

Thiểu năng tuần hoàn não là bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng phổ biến nhất ở người cao tuổi, đặc biệt là người lao động trí óc.

Nguyên nhân chính là xơ vữa các động mạch nuôi não.
Dấu hiệu sớm mà bệnh nhân thường nhận thấy ban đầu là cảm giác mơ hồ rằng mình có thay đổi từ thể chất đến tinh thần, người trông có vẻ già hơn, dáng đi chậm chạp, kém hoạt bát, tính tình thay đổi dần, những điều thích thú quan tâm trước đây, nay thấy nhạt nhẽo, hay nghiền ngẫm sự đời, ưa nơi yên tĩnh.

Khi bệnh nặng lên sẽ có các biểu hiện sau:

Nhức đầu: Là triệu chứng hay gặp (chiếm 90%) đồng thời cũng là triệu chứng xuất hiện sớm nhất. Nhức đầu lan tỏa khắp đầu, có cảm giác căng nặng trong đầu, nhất là mỗi khi phải suy nghĩ nhiều.
Người bệnh thường có thói quen xoa trán, vuốt hoặc gãi đầu, có người bóp trán, đấm nhẹ vào trán.

Chóng mặt (gặp 87% trường hợp) hoặc có cảm giác hơi loạng choạng khi đi hoặc đứng, bập bềnh như say sóng. Có người cảm thấy hoa mắt, tối sầm mặt lại nhất là khi chuyển tư thế nằm sang tư thế đứng đột ngột.

Điển hình là cơn chóng mặt, thấy mọi vật như chao đảo quay chung quanh mình. Hiện tượng này xảy ra mỗi khi thay đổi tư thế làm cho bệnh nhân phải nằm nhắm mắt nằm im, hễ cử động là chóng mặt, buồn nôn. Các cơn chóng mặt kiểu này có thể chỉ ngắn vài phút, có khi dài đến vài ngày.

Dị cảm: Là những cảm giác không thật, bất thường do bệnh nhân tự cảm thấy. Ví dụ như cảm giác tê tê, bì bì ở đầu ngón, cảm giác kiến bò. Có bệnh nhân xuất hiện cảm giác đau dọc các xương sườn, đau ở cổ theo hai đường ở phía gáy, cảm giác lạnh ở dọc xương sống.
Có cảm giác như có tiếng ve kêu, cối xay lúa trong tai, tiếng này tồn tại cả ban ngày lẫn ban đêm, có khi ảnh hưởng đến mọi sinh hoạt, giấc ngủ và sức khỏe người bệnh.

Rối loạn về giấc ngủ: Rất hay gặp và có đặc điểm là dai dẳng, khó chịu, khó chữa. Biểu hiện rất đa dạng; một số người biểu hiện chính là mất ngủ, ở người khác lại là rối loạn nhịp ngủ, lúc tối ngủ được, nửa đêm trằn trọc không ngủ, gần sáng lại ngủ. Đêm không ngủ được, ngày lại ngủ gà ngủ gật.

Rối loạn về sự chú ý: Bệnh nhân rất khó truyền sự chú ý từ vật này sang vật khác. Dần dần họ bị suy nhược cả cơ thể lẫn tinh thần.
Những kích thích từ ngoài trước đây thu nhận một cách dễ dàng và nhanh chóng thì nay chậm chạp và khó khăn, đòi hỏi một sự tập trung chú ý lớn.
Bệnh nhân trở nên đãng trí, đang nghĩ chuyện này lại nhảy sang chuyện kia; đang nói về vấn đề này lại nhảy sang vấn đề khác một cách bất ngờ. Khả năng tập trung tư tưởng rất kém.

Rối loạn về cảm xúc: Trong người luôn cảm thấy bồn chồn, không hoàn toàn làm chủ được mình với những lý do rất vụn vặt chẳng đâu vào đâu, bệnh nhân cũng phản ứng mạnh mẽ.
Bản thân bệnh nhân cũng cảm thấy phản ứng như vậy là không đúng nhưng không kìm chế được, dần dần trở thành người trái tính, trái nết.
Ngoài ra, còn hay mủi lòng, dễ tủi thân, than vãn, ca cẩm hết việc này đến việc khác.

Thay đổi nhân cách: Ở những người trước kia nông nổi, nóng tính nay trở nên hay gây gổ, sinh sự. Người trước kia hiền lành an phận nay trở thành đa sầu đa cảm, tự ti... Trước kia thận trọng đúng mức, nay trở nên tủn mủn, đa nghi, trước kia căn cơ, tiết kiệm, nay trở nên hà tiện, bủn xỉn, chi li.

Trên đây là một số biểu hiện mà bệnh nhân và người thân có thể nhận biết được. Tuy nhiên, cách tốt nhất để đề phòng thiểu năng tuần hoàn não là khám sức khỏe định kỳ để có hướng dự phòng và điều trị kịp thời, tránh biến chứng nhũn não.

Não là cơ quan quan trọng bậc nhất của cơ thể. Do quan trọng nên não được tạo hóa tổ chức nuôi dưỡng chu đáo. Não bộ được nuôi bởi hai hệ động mạch cảnh và hai động mạch đốt sống ( động mạch thân nền ) ở hai bên cổ .

Giữa chúng còn có hệ thống kết nối, liên kết với nhau trên bề mặt vỏ não và nền sọ để hỗ trợ bù trừ nhau khi một nhánh nào đó không hoàn thành nhiệm vụ ( do bị co thắt ,chít hẹp hay bị tắc ). 

Bình thường não có lượng lớn máu đi qua, thường xuyên tiếp nhận khoảng 15% lượng máu tim cung cấp cho toàn cơ thể, trong khi tỷ lệ về trọng lượng nhỏ hơn nhiều. Không những thế não là cơ quan “ quí phái “ luôn luôn đòi hỏi được cung cấp đủ chất dinh dưỡng nhất là  oxy mới làm việc tốt được. Não sử dụng tới 25% tổng lượng oxy cung cấp cho toàn cơ thể. 

Trong thực tế không phải lúc nào não cũng được đáp ứng đủ nhu cầu trên không chỉ với bệnh nhân mà ngay cả một số người đang làm việc sinh hoạt bình thường. Khi không được đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng, không đủ oxy, não không chỉ làm việc năng suất thấp mà còn phát sinh nhiều bệnh. 

Một trong những bệnh hệ thần kinh thường gặp là thiểu năng tuần hoàn não hay còn gọi là thiếu máu não . Bệnh thiếu máu não thực chất là bệnh thiếu oxy não hay gặp ở người đứng tuổi .Bệnh không chỉ ảnh hưởng tới sinh hoạt , công việc mà dễ dẫn tới tai biến mạch máu não.

Bệnh thường diễn ra rất nhanh chỉ trong và giây đôi khi kéo dài đến vài giờ. Các triệu chứng cuả bệnh tùy thuộc vào mức độ thiếu máu của động mạch não nhưng thường gặp nhất là vắng ý thức nhất thời, chóng mặt, rối loạn thăng bằng, giảm hoặc mất thị lực tạm thời một bên mắt, liệt nhẹ nửa người, rối loạn cảm giác, khó nói, rối loạn ngôn ngữ nhất thời …

Có nhiều nguyên nhân dẫn tới thiểu năng tuần hoàn não :

Do các động mạch não bị hẹp có thể do xơ vữa lòng mạch, dị dạng  bẩm sinh; bị chèn ép do khối u, thoái hóa các đốt sống cổ. Cũng có khi mạch máu bị tắc, bán tắc do cục máu đông trong lòng mạch .

Do không được cung cấp đủ oxy: Khi mạch máu không bình thường, không thông suốt , não không được cung cấp đủ máu về lượng. Đây là nguyên nhân thường được chú ý tới . Đương nhiên đây là lý do quan trọng vì não cần lượng máu 50ml cho 100 g não đi qua mỗi phút.

Khi lưu lượng máu chỉ đạt 40ml /100g não /phút tổ chức não bắt đầu bị ức chế do thiếu oxy và  sẽ bị tổn thương không hồi phục sau 2-3 phút khi lượng máu này chỉ còn 10ml . Tuy nhiên có nhiều trường hợp tuy lưu lượng đủ nhưng não vẫn thiếu oxy.

Đó là những trường hợp dung lượng oxy trong máu thấp. Khi trong máu thiếu hemoglobin - chất vận chuyển oxy- về lượng cũng như về chất (bị ngộ độc oxyd carbon hay các chất gây methemoglobin làm hemoglobin không còn khả năng vận chuyển oxy) cũng như khi sống trong môi trường ô nhiễm lượng oxy trong khí hít vào giảm, não đều không được cung cấp đủ oxy

Như vậy bản chất các tổn thương ở não trong thiểu năng tuần hoàn não là do thiếu oxy thứ đến là các chất dinh dưỡng (glucoza) làm tế bào thần kinh thiếu năng lượng để hoạt động , ảnh hưởng tới cấu trúc, tồn tại và phát triển của hệ thần kinh.

Việc điều trị chủ yếu nhằm tái lập cung cấp máu bình thường với đầy đủ oxy cho não. Cùng với việc dùng thuốc và phẫu thuật khi cần thiết, oxy cao áp (OXCA) là phương pháp có hiệu quả cao trong điều trị thiểu năng tuần hoàn não.

Oxca không chỉ cung cấp nhanh đủ oxy cho não ngay cả khi lượng máu lên não giảm thiểu mà OXCA còn góp phần làm tan các cục máu đông trong lòng mạch, điều hòa vận mạch … 

Một đợt điều trị OXCA 10-15 ngày giúp bệnh nhân giảm nhanh các triệu chứng lâm sàng , phòng và tránh những tổn thương của hệ thần  kinh . Oxca được dùng trong điều trị bệnh thiểu năng tuần hoàn não càng sớm càng tốt dù mức độ bệnh nặng hay nhẹ.

Rối loạn tuần hoàn não (RLTHN) hay còn gọi là thiểu năng tuần hoàn não .Là từ chuyên môn để chỉ một trạng thái bệnh lý, có rất nhiều biểu hiện lâm sàng khác nhau nhưng cùng chung một cơ chế sinh bệnh là thiếu máu nuôi não. do mạch máu nuôi dưỡng não bị chèn ép, tắc, hẹp... làm cho lượng máu đến nuôi dưỡng não bị thiếu.

Biểu hiện của RLTHN là gì?

Đối với RLTHN cấp tính) thường có một số biểu hiện như đau đầu (đau ê ẩm, nặng đầu, khó chịu), ù tai, giảm thính lực tạm thời, chóng mặt, hoa mắt, mất thăng bằng, hay quên đột ngột, giảm trí nhớ, nặng hơn có thể có cơn đột quỵ kèm theo mất ý thức, xây xẩm mặt mày, buồn nôn, nôn, nặng đầu khi thay đổi tư thế... 

Những triệu chứng này thường gặp vào lúc nửa đêm hoặc gần sáng. Ngoài các triệu chứng điển hình khi cơn cấp tính xảy ra người bệnh còn có thể thấy kém tập trung tư tưởng, giảm khả năng tư duy, chậm hiểu, lười suy luận và đãng trí. Rối loạn tuần hoàn não còn được chia theo vị trí tổn thương như ở vùng não bán cầu, vùng trán, vùng thái dương, vùng chẩm, vùng thân não, tiểu não...

Các rối loạn tuần hoàn não ít nhiều đều có phù não, gây ra các rối loạn về tâm lý, như người bệnh dễ nóng giận, buồn vui, hay quên, thậm chí không gọi tên được người thân ngồi trước mặt. Các rối loạn khác có thể gặp nữa là rối loạn thần kinh thực vật (cảm giác nóng bừng bừng, toát mồ hôi, nghẹt thở, lạnh các ngón chi, nổi da gà...), rối loạn kích thích, rối loạn đại tiểu tiện...

Nhức đầu: Là triệu chứng hay gặp (chiếm 90%) đồng thời cũng là triệu chứng xuất hiện sớm nhất. Nhức đầu lan tỏa khắp đầu, có cảm giác căng nặng trong đầu, nhất là mỗi khi phải suy nghĩ nhiều. Người bệnh thường có thói quen xoa trán, vuốt hoặc gãi đầu, có người bóp trán, đấm nhẹ vào trán.

Chóng mặt: (gặp 87% trường hợp) hoặc có cảm giác hơi loạng choạng khi đi hoặc đứng, bập bềnh như say sóng. Có người cảm thấy hoa mắt, tối sầm mặt lại nhất là khi chuyển tư thế nằm sang tư thế đứng đột ngột. Điển hình là cơn chóng mặt, thấy mọi vật như chao đảo quay chung quanh mình. Hiện tượng này xảy ra mỗi khi thay đổi tư thế làm cho bệnh nhân phải nằm nhắm mắt nằm im, hễ cử động là chóng mặt, buồn nôn. Các cơn chóng mặt kiểu này có thể chỉ ngắn vài phút, có khi dài đến vài ngày.

Dị cảm: Là những cảm giác không thật, bất thường do bệnh nhân tự cảm thấy. Ví dụ như cảm giác tê tê, bì bì ở đầu ngón, cảm giác kiến bò. Có bệnh nhân xuất hiện cảm giác đau dọc các xương sườn, đau ở cổ theo hai đường ở phía gáy, cảm giác lạnh ở dọc xương sống. Có cảm giác như có tiếng ve kêu, cối xay lúa trong tai, tiếng này tồn tại cả ban ngày lẫn ban đêm, có khi ảnh hưởng đến mọi sinh hoạt, giấc ngủ và sức khỏe người bệnh.

Rối loạn về giấc ngủ: Rất hay gặp và có đặc điểm là dai dẳng, khó chịu, khó chữa. Biểu hiện rất đa dạng; một số người biểu hiện chính là mất ngủ, ở người khác lại là rối loạn nhịp ngủ, lúc tối ngủ được, nửa đêm trằn trọc không ngủ, gần sáng lại ngủ. Đêm không ngủ được, ngày lại ngủ gà ngủ gật.

Rối loạn về sự chú ý: Bệnh nhân rất khó truyền sự chú ý từ vật này sang vật khác. Dần dần họ bị suy nhược cả cơ thể lẫn tinh thần. Những kích thích từ ngoài trước đây thu nhận một cách dễ dàng và nhanh chóng thì nay chậm chạp và khó khăn, đòi hỏi một sự tập trung chú ý lớn. Bệnh nhân trở nên đãng trí, đang nghĩ chuyện này lại nhảy sang chuyện kia; đang nói về vấn đề này lại nhảy sang vấn đề khác một cách bất ngờ. Khả năng tập trung tư tưởng rất kém.

Rối loạn về cảm xúc: Trong người luôn cảm thấy bồn chồn, không hoàn toàn làm chủ được mình với những lý do rất vụn vặt chẳng đâu vào đâu, bệnh nhân cũng phản ứng mạnh mẽ. Bản thân bệnh nhân cũng cảm thấy phản ứng như vậy là không đúng nhưng không kìm chế được, dần dần trở thành người trái tính, trái nết. Ngoài ra, còn hay mủi lòng, dễ tủi thân, than vãn, ca cẩm hết việc này đến việc khác.

Chúng ta đã biết :Não là cơ quan quan trọng bậc nhất của cơ thể.Do quan trọng nên não được tạo hóa tổ chức nuôi dưỡng chu đáo. Não bộ được nuôi bởi hai hệ động mạch cảnh và hai động mạch đốt sống ( động mạch thân nền ) ở hai bên cổ .Giữa chúng còn có hệ thống kết nối, liên kết với nhau trên bề mặt vỏ não và nền sọ để hỗ trợ bù trừ nhau khi một nhánh nào đó không hoàn thành nhiệm vụ ( do bị co thắt ,chít hẹp hay bị tắc ).

Bình thường não có lượng lớn máu đi qua , thường xuyên tiếp nhận khoảng 15% lượng máu tim cung cấp cho toàn cơ thể , trong khi tỷ lệ về trọng lượng nhỏ hơn nhiều.Không những thế não là cơ quan “ quí phái “ luôn luôn đòi hỏi được cung cấp đủ chất dinh dưỡng nhất là oxy mới làm việc tốt được.Não sử dụng tới 25% tổng lượng oxy cung cấp cho toàn cơ thể. Trong thực tế không phải lúc nào não cũng được đáp ứng đủ nhu cầu trên không chỉ với bệnh nhân mà ngay cả một số người đang làm việc sinh hoạt bình thường.

Khi không được đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng, không đủ oxy, não không chỉ làm việc năng suất thấp mà còn phát sinh nhiều bệnh. Một trong những bệnh hệ thần kinh thường gặp là thiểu năng tuần hoàn não hay còn gọi là thiếu máu não. Bệnh thiếu máu não thực chất là bệnh thiếu oxy não.Bệnh không chỉ ảnh hưởng tới sinh hoạt , công việc mà dễ dẫn tới tai biến mạch máu não.

Bệnh thường diễn ra rất nhanh chỉ trong vài giây đôi khi kéo dài đến vài giờ .Các triệu chứng cuả bệnh tùy thuộc vào mức độ thiếu máu của động mạch não nhưng thường gặp nhất là vắng ý thức nhất thời ,chóng mặt, rối loạn thăng bằng , giảm hoặc mất thị lực tạm thời một bên mắt , liệt nhẹ nửa người , rối loạn cảm giác ,khó nói , rối loạn ngôn ngữ nhất thời …

Có nhiều nguyên nhân dẫn tới thiểu năng tuần hoàn não :
Do các động mạch não bị hẹp có thể do xơ vữa lòng mạch , dị dạng bẩm sinh ; bị chèn ép do khối u , thoái hóa các đốt sống cổ . Cũng có khi mạch máu bị tắc ,bán tắc do cục máu đông trong lòng mạch .

Do không được cung cấp đủ oxy : Khi mạch máu không bình thường , không thông suốt , não không được cung cấp đủ máu về lượng . Đây là nguyên nhân thường được chú ý tới . Đương nhiên đây là lý do quan trọng vì não cần lượng máu 50ml cho 100 g não đi qua mỗi phút .Khi lưu lượng máu chỉ đạt 40ml /100g não /phút tổ chức não bắt đầu bị ức chế do thiếu oxy và sẽ bị tổn thương không hồi phục sau 2-3 phút khi lượng máu này chỉ còn 10ml . Tuy nhiên có nhiều trường hợp tuy lưu lượng đủ nhưng não vẫn thiếu oxy . Đó là những trường hợp dung lượng oxy trong máu thấp.

Khi trong máu thiếu hemoglobin -chất vận chuyển oxy- về lượng cũng như về chất ( bị ngộ độc oxyd carbon hay các chất gây methemoglobin làm hemoglobin không còn khả năng vận chuyển oxy ) cũng như khi sống trong môi trường ô nhiễm lượng oxy trong khí hít vào giảm , não đều không được cung cấp đủ oxy

Như vậy bản chất các tổn thương ở não trong thiểu năng tuần hoàn não là do thiếu oxy , thứ đến là các chất dinh dưỡng (glucoza ) làm tế bào thần kinh thiếu năng lượng để hoạt động , ảnh hưởng tới cấu trúc , tồn tại và phát triển của hệ thần kinh.

Nguyên tắc điều trị RLTHN:

Thầy thuốc tùy theo loại và mức độ rối loạn tuần hoàn não để chọn thuốc, liều dùng thích hợp để đủ lập lại cân bằng não bị suy giảm .Việc điều trị chủ yếu nhằm tái lập cung cấp máu bình thường với đầy đủ oxy cho não

Hiện nay có rất nhiều thuốc có tác dụng tăng cường tuần hoàn não như cinnarizin 25mg, vinpocetin 5mg, piracetam 400-800-1000mg.

Trong cuộc sống hàng ngày rất nhiều người mắc các triệu chứng như đau đầu, chóng mặt, mất ngủ, giảm trí nhớ, mất tinh thần, hầu hết mọi người đều cho rằng đây là bệnh lý của người có tuổi, chẳng có vấn đề gì to tát cả, kỳ thực Y học đã chứng minh rằng “Hầu hết các chứng đau đầu, mất ngủ, chóng măt đều là biểu hiện của việc thiếu cung cấp máu lên não một cách mạn tính hay còn gọi là Bệnh thiểu năng tuần hoàn não”. Tỷ lệ mắc thiểu năng tuần hoàn não rất cao.

Theo thống kê khoảng 2/3 người đứng tuổi đều mắc bệnh này, chiếm 9-25% tổng số các tai biến mạch máu não; phần lớn người bệnh là nam giới, 75% trường hợp người bệnh trên 60 tuổi. Tỷ lệ tái phát thành tai biến mạch máu não chiếm 6-8% trong những tháng đầu và 3-5% ở mỗi năm sau. Đây là nguyên nhân cơ bản dẫn đến bệnh lý mạch máu não (Nhồi máu não, xuất huyết não, sa sút trí tuệ…).

Các bệnh lý mạch máu não là nguyên nhân gây nên tỉ lệ tử vong đứng hàng thứ ba sau các bệnh lý về tim mạch và ung thư. Chỉ tính riêng ở Mỹ, chi phí y tế cho bệnh này chiếm khoảng 40 tỷ USD hàng năm. Theo thống kê của Bộ Y tế Trung Quốc thì tỉ lệ phát bệnh về mạch máu não ở nước này là 13,6% trong đó tỉ lệ dẫn đến tàn tật, tử vong, tái phát rất cao. Tại Trung Quốc cứ hai gia đình thì có 1 bệnh nhân mắc bệnh về mạch máu não. Các thói quen như dùng nhiều muối, đường, mỡ, hút thuốc, rượu..v.v…sẽ gây bệnh về mạch máu não. Độ tuổi người mắc bệnh mạch máu não ngày càng trẻ.

Quan điểm điều trị của Đông y về chứng đau đầu, mất ngủ, chóng mặt

Theo Đông y, đau đầu không ngoài hai loại: Ngoại cảm và nội thương. Bệnh thiểu năng tuần hoàn não thuộc chứng đau đầu do nội thương mà nguyên nhân gây bệnh là do rối loạn công năng hoạt động của các tạng phủ, chủ yếu là ba tạng can, tì, thận. Có rất nhiều nguyên nhân ảnh hưởng đến công năng hoạt động của 3 tạng này như: Lo nghĩ quá độ, tinh thần căng thẳng kéo dài làm can âm, can huyết hư, can dương cang thịnh, hoặc như ăn uống không điều độ, ăn quá nhiều đồ béo ngọt, làm cho tì vị bị tổn thương, hoặc do mắc bệnh lâu ngày làm khí huyết cơ thể bị giảm sút, hay do sinh hoạt tình dục quá độ làm thận tinh hư tổn,…

Trong khi đó não là bể tuỷ, là cơ quan quan trọng của cơ thể, quan hệ rất lớn đến đời sống, không được để hao tổn. Não tuỷ có công dụng là chủ việc thông sáng của tai mắt, sự linh hoạt của chân tay, mình mẩy, và mọi hoạt động tinh thần. Tâm chủ thần minh tức là chủ về hoạt động tinh thần, ý thức, tư duy.

Tâm lại chủ về huyết mạch, nên khi công năng của tạng tâm được kiện toàn, huyết mạch thịnh vượng thì sắc mặt hồng hào, tinh thần vui vẻ, khoẻ mạnh…Não tuỷ và tâm lại chủ yếu nhờ tinh huyết của can thận nhu dưỡng, nhờ sự vận hoá tinh hoa của đồ ăn thức uống, sự phân bố khí huyết của tì vị để nuôi dưỡng.

Tóm lại cho dù là mắc bệnh do nguyên nhân nào thì đều dẫn đến việc phần huyết của cơ thể bị thiếu hoặc bị hư tổn làm sự vận hành huyết dich bị trở ngại, huyết bị ngừng trệ, khí huyết bất hoà làm cho tâm và não tuỷ kém nuôi dưỡng, công năng hoạt động của hai tạng này bị giảm sút, từ đó xuất hiện các chứng như: đau đầu, chóng mặt, mất ngủ, hồi hộp, buồn bực, dễ cáu giận, hay quên, mộng mị, tức ngực khó chịu, sườn đau, hay mộng mị, tê tay chân, tinh thần ủ rũ hoặc nặng thì xa xẩm mặt mày, ngã ra hôn mê…

Thuốc điều trị bệnh thiểu năng tuần hoàn não chủ yếu là tăng cường tưới máu lên não, giảm các hiện tượng tắc mạch và chồng ngưng tập tiểu cầu. Ích tâm khang được khuyến cáo chủ yếu là sử dụng cho những bệnh nhân có các triệu chứng về tim như suy tim, đau thắt mạch vành, thiếu máu cơ tim...

Để có thể tìm rõ nguyên nhân gây nên tình trạng thiểu năng tuần hoàn não, bác có thể đến phòng khám của viện Lão khoa để được khám và chẩn đoán cũng như từ đó bác sĩ sẽ quyết định việc điều trị như thế nào là tốt nhất cho bác.

Thiểu năng tuần hoàn não (TNTHN) là bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng phổ biến nhất ở người cao tuổi, đặc biệt là người lao động trí óc. Bệnh có nguy cơ gây tử vong thứ ba sau bệnh tim mạch và ung thư. 

Bệnh TNTHN tiến triển từ từ. Mới đầu bệnh nhân thấy mệt mỏi, không vui vẻ, kém hoạt bát, tính tình thay đổi dần, những điều thích thú quan tâm trước đây nay thấy nhạt nhẽo, ưa nơi yên tĩnh. Khi bệnh nặng lên, bệnh nhân sẽ thấy nhức lan tỏa khắp đầu, có cảm giác căng nặng trong đầu, nhất là mỗi khi phải suy nghĩ nhiều. 

Cùng với nhức đầu là chóng mặt (gặp 87% trường hợp) hoặc bập bềnh như say sóng; hoa mắt, tối sầm mặt, nhất là khi chuyển tư thế nằm sang tư thế đứng đột ngột (cơn chóng mặt có thể chỉ vài phút, nhưng có khi dài đến vài ngày); xuất hiện dị cảm như cảm giác tê tê, bì bì ở đầu chi, cảm giác kiến bò, đau dọc các xương sườn, có tiếng ve kêu, cối xay lúa trong tai; rối loạn giấc ngủ, rối loạn về sự chú ý dẫn đến suy nhược cả cơ thể lẫn tinh thần, đãng trí, khả năng tập trung tư tưởng rất kém; rối loạn về cảm xúc, cảm thấy bồn chồn, không làm chủ được mình, hay mủi lòng, dễ tủi thân; thay đổi nhân cách... 

Nếu bạn thấy những triệu chứng rõ rệt trên nên đi khám chuyên khoa thần kinh để được bác sĩ chẩn đoán qua siêu âm, chụp động mạch não, lưu huyết não đồ, chụp cộng hưởng từ (MRI), xét nghiệm sinh hóa và đông máu... tìm ra các nguyên nhân gây nên thiểu năng tuần hoàn não để xử lý tận gốc.

Những hệ lụy nguy hiểm của thiểu năng tuần hoàn máu não.

Bệnh thiểu năng tuần hoàn não là trạng thái máu không đủ cung cấp cho não bộ gây ra những ảnh hưởng vô cùng nghiêm trọng đến hệ thần kinh trung ương cũng như đe dọa trực tiếp đến tính mạng của con người.

Một số triệu chứng cảnh báo nguy cơ mắc bệnh :

Đau đầu:

Thông thường vùng đau thường được nhận định rõ là ở khi vực chẩm, vai, gáy bên cạnh đó bệnh nhân còn xuất hiện thêm những triệu chứng khác như chóng mặt, choáng, hoa mắt, suy giảm thị lực, ù tai…

Rối loạn giấc ngủ:

Theo một thống kê cho biết có hơn 80% hiện tượng mất ngủ được gây ra là do chứng thiểu năng tuần hoàn máu lên não. Bệnh nhân sẽ có những rối loạn ở giấc ngủ như mất ngủ, ngủ không sâu giấc, hay giật mình, nửa đêm thức dậy và rất khó chìm vào giấc ngủ lại, hay mê sảng, bạn ngày luôn trong trạng thái buồn ngủ…

Suy giảm trí nhớ:

Nhiều bệnh nhân thường có triệu chứng mất trí nhớ tạm thời không thể nhớ được những người xung quanh cũng như không nhớ được những sự việc dù mới diễn ra gần đó nhất.

Vậy bệnh thiểu năng tuần hoàn não nguy hiểm ra sao?

Khi tuần hoàn não bị suy giảm kéo theo đó là lượng oxy và glucose không đến được não sẽ gây ra những vấn đề liên quan đến hệ thần kinh trung ương. Đây là một số ảnh hưởng nghiêm trọng mà chứng bệnh này gây ra:

Đột quỵ:

Trong trường hợp một khối máu đông được hình thành bên trong các mô não hay trong động mạch não thì hiện tượng đột quy sẽ xảy ra và các tế bào não bộ khi không nhận được lượng máu đưa đến có thể sẽ bị chết đi. Khi mô tế bào não bộ tại khu vực đó chết đi sẽ ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động cũng như chức năng của cơ thể . Rất nhiều bệnh nhân khi bị đột quỵ đã mất hoàn toàn khả năng nhận thức, khả năng giao tiếp cũng như việc đi lại. Nếu người bị đột quỵ ở mức độ nhẹ và được phát hiện, chữa trị kịp thời thì khả năng khôi phục lại chức năng đó là khá lớn. Tuy nhiên không ít trường hợp phải chung sống với những biến chứng sai đột quỵ cả đời. Nguy hại hơn rất nhiều người đã tử vong ngay lập tức khi gặp phải chứng bệnh này.

Xuất huyết bên trong não bộ:

Khi có một vấn đề bất thường liên quan đến việc lưu thông máu thì việc chảy máu bên trong khoang sọ, xuất huyết não cũng sẽ diễn ra. Nguyên nhân của hiện tượng này có thể là do động mạch bị vỡ do suy yếu. Khi bị xuất huyết não khoang sọ sẽ bị áp lực máu đè nén và gây ra chứng mất ý thức cũng như những chức năng khác của não bộ cũng bị ảnh hướng nghiêm trọng. Nguy hiểm hơn nữa nhiều người khi bị chứng chảy máu hộp sọ không được cấp cứu kịp thời đã tử vong ngay lập tức.

Thiếu oxy lên não:

Khi não bộ không được cung cấp đủ oxy gây ra thiếu dưỡng khí lên não. Nguyên nhân của bệnh này có thể do người có tiền sử thiếu máu, người bị mắc các bệnh liện quan đến hệ tim mạch. Những người mắc chứng bệnh này thường dễ rơi vào trạng thái hôn mê và nguy hại hơn có thể xảy ra tử vong nếu không được phát hiện sớm.

Não sưng phù:

Sự gia tăng nước trong hộp sọ sẽ dẫn đến hiện tượng não bộ bị sưng phù và gây áp lực lên não. Nếu hiện tượng này không được điều trị sớm thì sẽ gây tổn thương cấu trúc của não bộ.

Trước những nguy hại của chứng bệnh thiểu năng tuần hoàn não trên các bác sỹ khuyến cáo bệnh nhân nên đi khám khi có những triệu chứng đau đầu, mất ngủ, chóng mặt, trí nhớ suy giảm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.