ẨM THỰC VN - Địa chỉ quán ăn ngon ở Kon Tum

MÓN NGON - ĐẶC SẢN KONTUM

 Văn hoá ẩm thực của Kon Tum cũng gắn chặt với núi rừng, sông suối, nương rẫy với nhiều món ngon, vật lạ.

1. Gỏi lá

Món gỏi lá

Gỏi lá là một đặc sản mà bất cứ ai đến với Kon Tum đều muốn một lần được thử. Món gỏi này đặc biệt bởi nó lấy nguyên liệu từ hơn 50 loại lá, rau khác nhau từ quen đến lạ và rất lạ. Có thể kể đến trong số đó như cải cay, diếp cá, húng quế, quế, mã đề, lá lốt, sung, đinh lăng, ổi, mơ, sâm đất, tram, chó đẻ răng cưa, vừng, hồng ngọc… Phần lớn có thể dọn món khi chỉ đủ 40 loại đổ lại nhưng nhất thiết không thể thiếu lá sung, đinh lăng và lá mơ lông. Đây là các loại lá được dùng để cuốn thành phễu đựng các món khác để làm thành một phần ăn. 

Các món khác ăn kèm không thể thiếu để làm tăng hương vị cho món ăn bao gồm: da heo thái mỏng trộn thính, tôm sông rang, thịt ba chỉ thái chỉ và nước chấm bỗng rượu vốn đã được khử mùi qua một chút dầu nóng và trộn đều với trứng vịt làm thành một hỗn hợp có độ sền sệt và màu đỏ rất bắt mắt. Ngoài ra, món ăn này có cần thêm ớt xanh, tiêu rang nguyên hạt, muối hạt và hành. 

Chỉ cần cuốn một chiếc phễu lá và cuộn vào trong tất cả các loại gia vị, nguyên liệu cùng các loại lá là bạn có thể cảm nhận từ cung bậc này sang cung bậc khác các điệu vũ của gai lưỡi để thấy yêu hơn vùng đất đại ngàn này.

2. Xôi măng

Món xôi măng

Chính bởi măng là một phần không thể thiếu của ẩm thực Kon Tum nên người dân nơi đây có thể tha hồ sáng tạo ra các món ngon có măng làm thành phần trong ấy. Trong số đó phải kế đến một món ăn trứ danh chỉ có đến Kon Tum du khách mới có cơ hội được thưởng nếm đó chính là xôi măng.

Làm món xôi măng không hề phức tạp. Sau khi đào được măng trên rừng về, người ta đem bỏ vỏ, rửa sạch và thái thành từng miếng nhỏ vừa ăn. Để măng không bị ngái mùi và cũng là để khử bớt độc, người ta sẽ đem măng đi luộc nước sôi qua nhiều lần trước khi đem xào với gia vị để từng sợi măng được đậm đà hơn. 

Phần xôi được đồ từ gạo nếp ngon đã ngâm với bột nghệ để áo lớp màu vàng đẹp mắt lên từng hạt. 

Xôi măng tuy đơn giản là vậy nhưng không phải ai cũng có thể biến món ăn này trở thành khoái khẩu. Ở Kon Tum bạn chỉ có thể tìm được hai quán xôi măng ngon. Khi dùng bạn sẽ được cho thêm món ăn kèm như ruốc, vừng hoặc cá kho theo khẩu vị của người dân bản địa. 

3. Cơm lam

Món cơm lam

Cơm lam của núi rừng Tây Nguyên bao giờ cũng thật đặc biệt. Món cơm lam đơn giản là thế nhưng khi bắt tay vào làm mới biết các công đoạn tỉ mỉ đến thế nào. 

Trước hết, nứa được chọn phải là loại nứa ngô non, đoạn được chọn phải là đoạn lưng chừng. Sau khi chặt bỏ hai đầu mắt, người ta sẽ dùng lá để nút lại một khi đã cho gạo nếp và ít nước suối trong vắt vào. Phần gạo nếp này phải là nếp dẻo, có hương thơm đậm và trắng. Người dân trong vùng thường dùng nếp tan để làm ra món cơm lam vì nó đủ các yêu cầu khắt khe của họ. 

Chỉ cần nghe mùi nứa ngô lẫn trong mùi thơm của nếp bay đều quanh lò nướng là người ta đã muốn được cắn ngay một miếng cơm vừa chắc, vừa bùi lại vừa ngọt đến ngây lòng này. 

4. Heo rẫy nướng

Heo rẫy nướng

Heo rẫy là cách gọi để chỉ cho những loại heo người dân tộc nuôi thả tự nhiên. Loại heo này ít mỡ, thịt săn, vị ngọt đậm và rất nhiều dinh dưỡng. Vì được nuôi thả tự nhiên nên heo thường chỉ lớn không đến 20kg. Sau khi làm sạch lông, heo sẽ được mổ phanh để lấy hết nội tạng. Sau đó, người ta sẽ ướp đều gia vị bao gồm ủ nén, gốc mùi, sả, ớt, ngò gai,… trước khi đem chúng quay đều trên than hồng. Được thưởng thức những miếng thịt heo quay giòn bì, căng vàng và thơm phức bạn sẽ hiểu vì sao nhiều người được ao ước ăn món này đến vậy khi có dịp đến với Kon Tum. 

5. Các món nướng trong ống lồ ô

Các món nướng trong ống lồ ô

Nghệ thuật nấu nướng với ống lồ ô vốn có nguồn gốc từ người Ba Na. Tất cả nguyên liệu từ thịt, cá, rau củ, cà đắng… đều được đem nướng trong những ống lồ ô độc đáo để cho ra các món ăn ngon mà không nơi nào có được. Thông thường, người ta sẽ đem trộn phần cá phi lê, các loại thịt gia súc, gia cầm với các loại rau rừng, cà đắng, cà tím thái nhỏ cùng các gia vị vào với nhau và nhồi tất cả vào trong ống mang đi nướng trên lửa than. Riêng với các loại thịt, chúng phải được sơ chế bằng cách thui trước khi thái nhỏ cho vào ống. Đây là một cách chế biến rất độc đáo mà chỉ có đến Kom Tum bạn mới có cơ hội trải nghiệm thú ẩm thực này.

6. Cá tầm

Cá tầm

Ở Kon Tum, vùng cao nguyên Măng Đen là nơi tập trung nhiều hồ hơn cả. Dòng nước ở nơi đây luôn mát lạnh quanh năm. Có lẽ vì vậy mà cá hồi, cá tầm rất thích hợp khi được nuôi thả tại đây. Đến với Măng Đen, bạn tha hồi thưởng thức món cá tầm đắt giá với toàn bộ xương đều là sụn, phần thịt cá trắng muốt, dai dai và béo ngậy. Du khách có thể tự bắt cá và nhờ các đầu bếp của những nhà hàng quanh đây chế biến với nhiều món ngon từ chiên, hấp, um, sấy… Món ăn nào với cá tầm Măng Đen cũng sẽ khiến du khách mê mẩn. 

7. Gà nướng

Gà nướng

Người Xê Đăng có cách nướng gà rất độc đáo mà khó nơi nào đạt được hương vị tương tự. Món ngon này vì vậy mà nằm trong danh sách 50 ngon nhất của Việt Nam. Muốn làm ra loại gà nướng đặc biệt này cần phải có gà thả rông, con loại 1kg đổ lại. Cách ướp gà là khâu quan trọng nhất để làm nên vị ngon riêng của món ăn này và tất nhiên đó là bí quyết của người làm bếp. Thế nhưng một gia vị chắc chắn không thể thiếu trong món ăn này đó chính là mật ong rừng. Sau khoảng thời gian ướp thịt gà, người ta không đem nướng ngay mà phơi ráo gà ngoài nắng một lúc. Có lẽ vì những điểm này mà thịt gà sau khi nướng rất bóng bẩy, thịt dai và mùi thơm chỉ có thể nói là “nức bếp”. 

8. Cá gỏi kiến vàng

Cá gỏi kiến vàng

Người Rơ Măm ở huyện Sa Thầy có món gỏi kiến vàng cực kỳ độc đáo và ngon miệng. Người dùng chỉ nghe tên đã sởn sởn người nhưng chỉ cần thử một miếng sẽ luôn muốn được ăn thêm. 

Để làm ra món ăn này, người ra ra suối bắt loại cá không quá to, cũng không quá nhỏ để mang về băm nhuyễn. Muốn cá không bị tanh, họ đem vắt hết nước của cá. Với kiến vàng, họ chỉ chọn loại kiến non để không có vị ngái và đặc biệt trong tổ kiến luôn có cả trứng kiến. Từ phần cá, kiến và trứng kiến, người ta sẽ trộn tất cả với ít gạo rang hơi cháy, muối hột, ớt xanh và tiêu rừng để cho ra món cá gỏi trứng kiến. Khi ăn, cuộn gỏi vào lá sung, bạn sẽ cảm nhận đầy đủ vị cay xé lưỡi của tiêu cùng ớt và cả vị béo của kiến, vị ngọt của thịt cá. Đây quả là một trải nghiệm đáng nhớ!

9. Dế chiên Kon Tum

Dế chiên

Từ lâu dế chiên đã là món ăn phổ biến của người dân Kon Tum. Họ chọn dế cơm để món ăn được ngon hơn. Theo đó, sau khi bắt dế về, người ta sẽ rửa sạch, để ráo và chiên giòn trong chảo dâu sôi ngập. Cuối cùng chỉ việc trộn đều với lá chanh, sả băm, ớt, tiêu và rang đều một lần nữa. Món dế chiên là sự kết hợp hài hoà giữa độ giòn tan với vị beo béo tự nhiên của dế và vị thơm của các loại lá.

Trên các con đường trung tâm như đường Phan Đình Phùng, đường Bà Triệu, đường Trần Phú,… bạn sẽ thấy người dân tộc bán dế chiên nếu bạn ở đây vào tháng 8, tháng 9 dương lịch. 

10. Lá mì

Người Brâu dùng lá mì trong các món ăn của mình. Phổ biến nhất trong số đó là món lá mì muối chua. Họ biết cách chọn lá mì ta, không độc, lá mì to và cho vị ngon. Sau khi rửa sạch, họ đem vò lá thật kỹ và xả qua nhiều lần nước để rửa hết nhựa. Cuối cùng, họ chỉ việc xếp lần lượt lớp lá, lớp muối và ít ớt cho đến hết vào trong một chiếc chum và đậy kín. Khoảng 3-5 hôm, họ có thể mang ra dùng như món dưa muối của người miền xuôi. Các món ăn ngon với lá mì chua này có thể kể đến như canh chua lá mì, cá khô nấu lá mì chua, gà rừng trộn lá mì chua…

11. Thịt nhím

Thịt nhím

Thịt nhím vốn đã bổ, qua bàn tay khéo léo của người Brâu lại càng ngon hơn. Họ có thể nướng mọi trên than hồng, gói lá dong hoặc ninh canh, nhồi vào ống lồ ô nướng… Nhiều món là thế vậy mà món nhím nào cũng ngon bởi thịt nhím ngọt tự nhiên, chắc, thơm và có lớp bì vừa dày, vừa giòn, nhai rất thú. 

12. Thịt chuột đồng

Thịt chuột đồng

Ở huyện Đăk Glei, người Jẻ – Triêng còn có cả món ăn nghe tên thôi cũng khiến người khác giật mình đó là món thịt chuột nướng và chuột gác bếp. Thế nhưng khi đã thử bạn sẽ hiểu vì sao thịt chuột ở đây lại là một đặc sản. Những con chuột đồng vào mùa lúa chín trở nên béo núc sẽ được chọn để làm các món ngon của người Jẻ - Triêng. 

Họ đem chuột về thui nhanh qua đống rơm cháy lớn để làm trụi lông chuột. Với cách làm này, thịt chuột vừa thơm vừa giữ được độ ngọt sau khi trải qua nhiều khâu làm sạch từ cạo lông, bỏ lông và xát đều muối. Khi đã có được phần thịt sạch họ sẽ xiên qua tre và đem nướng trên than hồng. Món này ăn kèm với xoài rừng, rau dớn nướng ống le và muối tiêu rừng sẽ rất ngon. 

13. Cá chua

Cá chua

Người Jẻ – Triêng còn có một món ăn khác cũng ngon không kém món chuột nướng đó là món cá chua. Họ chọn cá niệng để làm món ngon này. Khi đã đem cá làm sạch và để ráo đến khi mặt cá hơi se, họ sẽ tẩm vào cá ít ớt rừng, tiêu rừng, bột ngọt, muối hột cho thấm. Sau đó, sẽ đem trộn với bột ngô rang, cho vào ống nứa hoặc ống lồ ô và nút chặt bằng lá. Chỉ cần gác bếp sau vài ngày, sẽ có món cá chua ngon đậm đà. 

14. Rau dớn

Rau dớn

Rau dớn là rau đặc sản của núi rừng. Khi tháng 5 về, người dân lại men theo các con suối để hái rau dớn về. Muốn ngon, cách tốt nhất là đem rau dớn luộc để cảm nhận hết vị chát chát, ngọt ngọt và sần sật của loại rau này. Bằng không có thể xào tỏi, xào măng chua hoặc nướng trong ống lồ ô.

15. Cà đắng

Cà đắng

Trước kia, ven những ngọn đồi, bờ suối, cà đắng mọc thành vạt với những quả thuôn dài, to hơn đốt tay, có sọc trắng xanh chạy dọc như quả dưa hấu và đặc biệt có vị rất đắng. Về sau, người dân hái mang về trồng, cà đã giảm được vị đắng và hợp khẩu vị của nhiều người. Người dân thường đem cà đi muối chung với ớt. Đây là món rất bắt cơm. Trong khi đó, số khác có thể đem nướng xiên que và chấm với tiêu rừng trộn muối trong món thịt rừng nướng. Ngoài ra, cà đắng còn được dùng để um, nấu với nhiều nguyên liệu khác làm thành vị ngon khó cưỡng. 

16. Măng le

Măng le

Măng rừng ở Kon Tum có rất nhiều loại nhưng ngon nhất vẫn là măng le, phần ngọn của cây măng. Loại măng này đặc ruột, bùi, cho vị ngọt, không hề chát hay đắng. Măng thường đem đi luộc và xóc với gia vị bao gồm dầu phộng sôi, đậu phộng rang và các gia vị mắm, tiêu, tỏi, ớt…Đây là món dùng trong bữa cơm của người dân. Ngoài ra người ta còn thấy cả một loạt danh sách món ngon từ loại măng này như măng le nấu chua, măng le hầm xương, măng le kho thịt, măng le xào lưỡi lợn…Măng le tươi đã ngon, măng le khô lại càng ngon hơn. Khi có dịp đến Kon Tum, nhiều người thường tìm mua món măng đặc sản này để làm quà mang về. 

17. Rượu cần

Rượu cần

Rượu cần vượt ra khỏi một thức uống ngon thông thường mà nó còn chở cả văn hoá của đồng bào các dân tộc ở Kon Tum nói riêng và Tây Nguyên nói chung. Theo niềm tin của người dân, rượu cần là bởi thần linh được Trời (Yang) ban xuống dạy cho con người làm ra để cúng lễ đấng tối cao mỗi năm. 

Nhiều người vẫn đánh giá thứ rượu cần Ba Na là thuộc hạng thơm ngon nhất trước khi kể đến rượu của người Xơ đăng và Ê đê. Người ta sẽ chọn thóc ngon, đem vo sạch, ngâm nước và trộn với men sau đó cho vào ché, bịt lá chuối thật chặt sau năm đến sau ngày sẽ mang ra dùng. 

Từ già trẻ trai gái đều ngồi quanh ché rượu cần, uống rượu bằng cần để thắt chặt tình cảm xóm làng, thân hữu với nhau. Đây cũng chính là nét văn hoá đậm đà bản sắc của người dân nơi đây.

V. QUÁN ĂN NGON Ở KON TUM

·                       Món bánh bột lọc – Địa chỉ: đối diện bưu điện đường Phan Đình Phùng

·                       Món bún cua – Địa chỉ: ngã tư Lê Hồng Phong - Phan Chu Trinh.

·                       Món bún thịt nướng – Địa chỉ: đường Phan Chu Trinh, gần ngã tư Trần phú - Phan Chu Trinh.

·                       Món chuối nướng – Địa chỉ: đường Nguyễn Huệ

·                       Món thịt rừng, cháo chim câu, phở khô – Địa chỉ: đường Urê, phường Thống Nhất, Tp. Kon Tum.

·                       Món thịt trâu – Địa chỉ: Quảng trường thành phố Kon Tum

·                       Món xôi chiên – Địa chỉ: công viên Trần Phú (gần trường THPT Kon Tum)

·                       Phở khô - quán Cây Bàng – Địa chỉ: đường Bà Triệu (từ đầu đường Phan Đình Phùng rẽ trái)

·                     Quán bánh bèo nhân tôm – Địa chỉ: đường Phan Chu Trinh, thị xã Kontum hoặc đường Hoàng Văn Thụ.

·                      Quán gỏi lá – Địa chỉ: 77 Hùng Vương, thị xã Kon Tum.

·                      Quán gỏi lá (chủ quán Lê Văn Lâm) – Địa chỉ: đường Đinh Tiên Hoàng, thị xã Kon Tum. Lưu ý: đây là quán gỏi lá ngon nhất vùng với hơn 50 loại lá gỏi.

·                       Quán Phở Vân – Địa chỉ: đoạn giao đường Phan Đình Phùng và đường Lê Lợi

·                       Quán xôi đêm – Địa chỉ: đường Trần Quang Khải

·                       Vịt trộn – Địa chỉ: chợ Kon Tum

Lưu ý: Những quán ăn này đều là quán ngon bình dân do dân phượt có kinh nghiệm lưu lại. Bạn có thể tìm đến các quán này để dùng bữa vào các buổi sáng, trưa, chiều, tối để vừa tiết kiệm vừa có được bữa ngon.