Ung thư Gan - Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa

Ung thư gan là một nhóm bệnh hoặc căn bệnh được di truyền và khiến tế bào trong người thay đổi một cách không thể kiềm chế được.

Tế bào ung thư độc có thể xâm lấn vào những mạch máu và bạch huyết, lan tràn qua những bộ phận khác của cơ thể và từ đó tiếp tục lớn lên, cản trở những cơ năng bình thường của bộ phận đó.
Ung thư gan gồm có hai loại, một loại bắt nguồn từ gan (gọi là ung thư gan hạng nhất) và một loại bắt nguồn từ những bộ phận khác trong người nhiễm độc gan (được gọi là ung thư gan di căn hoặc ung thư gan hạng nhất). Ung thư gan hạng nhất bắt đầu trong gan. Những chức vụ của bộ phận gồm có:
– Tích trữ vitamin và chất dinh dưỡng.
– Trao đổi chất dinh dưỡng trong cơ thể.
– Kiểm soát mức đường trong máu.
– Phát xuất yếu tố đông máu.
– Khử hoạt tính của thuốc độc và những loại hóa chất khác.

1/ Nguyên nhân của bệnh ung thư gan:

Ung thư gan có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, tuy nhiên, dưới đây là một số nguyên nhân cơ bản:

Bệnh tật: Một số bệnh như viêm gan B, viêm gan C, xơ gan, bệnh tiểu đường, béo phì cũng có thể là yếu tố nguy cơ dẫn đến bệnh ung thư gan. Có thể thấy các tế bào gan ở nhóm người bệnh viêm gan, xơ gan thường bị virus tấn công và có khả năng miễn dịch rất yếu. Tế bào gan bị hư hại, mô xơ, sẹo thay thế cho các mô gan khỏe mạnh khiến chức năng gan bị suy giảm, do đó làm tăng khả năng dẫn tới ung thư rất cao. Nhiều nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, những người béo phì thừa cân đang bị viêm gan cũng là đối tượng có nguy cơ bị ung thư gan. Khi chỉ số khối của cơ thể tăng cao làm tăng nguy cơ bị ung thư biểu mô tế bào gan, mối liên quan này vẫn đúng sau khi tính đến các yếu tố giới tính và độ tuổi.

Lối sống: Rượu bia và thuốc lá là con đường dẫn tới ung thư gan nhanh hơn ở những người bị viêm gan B, C. Rượu bia khiến gan không thể lọc hết các chất độc, từ đó các tế bào gan bị thương tổn và bị thay thế thành mô sẹo, gây xơ gan mãn tính và dẫn tới ung thư gan. Đặc biệt những người mắc viêm gan B, C có nguy cơ mắc ung thư gan rất cao hơn nếu họ dùng nhiều bia rượu.

Giới tính và di truyền: Cũng có thể do thói quen rượu bia, thuốc lá nhiều mà nam giới có khả năng mắc ung thư gan nhiều hơn nữ giới. Ngoài ra, nguy cơ ung thư gan cũng cao hơn ở những người có tiền sử gia đình bị ung thư gan.

Một số nguyên nhân khác: Một số nguyên nhân khác có thể dẫn tới ung thư gan như người bệnh ăn phải một số thực phẩm chứa aflatoxin, chất Steroid hoặc dùng nhiều nước nhiễm asen trong dài ngày. Aflatoxin có nhiều trong các loại lúa mì, lạc, ngô, đậu nành bị nấm mốc. Steroid là chất để tăng trọng lượng cơ thể, giảm và biến chất béo thành cơ bắp, tăng độ dẻo dai khi tập luyện thể thao. Nếu sử dụng chất này thường xuyên và trong một thời gian dài có thể làm tăng nguy cơ ung thư gan cũng như một số căn bệnh ung thư khác.

2/ Triệu chứng Ung thư gan:

1. Đau vùng gan: Đau dữ dội kéo dài ở gan bên phần bụng phải là triệu chứng quan trọng của ung thư gan nguyên phát, cũng là những dấu hiệu thường gặp. Do gan phát triển nhanh khiến cho lớp bao gan bị căng lên hoặc khối u xâm lấn vào lớp bao gan và màng bụng, có thể bị đau kéo dài và căng bụng. 

Khối u xâm lấn vào cơ hoành, đau có thể chạy lan tới vai phải và vùng lưng phải. Những khối u phát triển hướng về phía sau bên phải có thể bị đau vùng eo phải. Khi những khối u bị phá vỡ, tổ chức ung thư bị hoại tử và máu có thể chảy vào vùng bụng, lúc này sẽ xảy ra đau dữ dội, dẫn đến bị viêm màng bụng.

2. Khối u gan lớn: Là dấu hiện thường gặp của ung thư gan nguyên phát. Gan ngày một to ra, cứng, bề mặt không nhẵn, có những nốt hay những khối u lớn nhỏ không đồng nhất, bị nhô ra tại cục bộ, đường viền nhẵn nhưng không đều, thường bị đau tức.

3. Vàng da: Khoảng 1/3 số bệnh nhân ung thư gan xuất hiện vàng da, thường gặp nhất là giai đoạn cuối, nguyên nhân là do các tế bào gan bị tổn thương và khối u gan chèn ép lên đường mật gây ra

4. Sốt: Thường từ 39℃ trở lên, có thể duy trì sốt nhẹ nhưng cũng có lúc chuyển thành sốt cao đột ngột, việc này là do lượng lớn tổ chức ung thư bị phá hủy được cơ thể hấp thụ hay khối u chèn ép lên đường mật dẫn đến viêm đường mật hoặc bị nhiễm trùng gây ra.

5. Triệu chứng ở đường tiêu hóa và toàn thân: Ăn ít, tiêu hóa kém, buồn nôn, ói mửa, đi ngoài, mất sức, gầy yếu, cơ thể bị suy nhược.

6. Triệu chứng di căn: Ung thư gan có thể di căn qua phổi, xương, khoang ngực, não … và xuất hiện các triệu chứng tương ứng, nếu như di căn qua phổi sẽ dẫn đến ho ra máu, di căn màng não sẽ dẫn đến đau trong não hay phù não có máu; di căn qua xương sẽ dẫn đến đau tại cục bộ hoặc gẫy xương bệnh lý; di căn qua cột sống hoặc chèn ép dây thần kinh tủy sẽ dẫn đến đau tại cục bộ và liệt nửa người, di căn qua não sẽ xuất hiện đau đầu, ói mửa và dấu hiệu những dây thần kinh định vị.

7. Các triệu chứng khác: bản thân khối u có những chuyển hóa bất thường nên cơ thể dẫn đến biến chứng về hoocmôn hoặc thay đổi cơ chế, cũng được gọi là triệu chứng tổng hợp của ung thư
– Triệu chứng đường huyết thấp tự phát : xuất hiện ở 10 – 30% số bệnh nhân, do tế bào gan có thể bài tiết insulin ở nhiều nơi, hoặc tổ chức ung ung thư tiêu thụ lượng glucose quá nhiều. Với trường hợp nghiệm trọng hơn, bệnh nhân có thể bị hôn mê, choáng, thậm chí tử vong.
– Triệu chứng tế bào hồng cầu tăng: 2-10% số bệnh nhân gặp phải, có thể do trong quá trình tuần hoàn trao đổi chất lượng hồng cầu tăng nhanh gây ra
– Triệu chứng khác: mỡ trong máu cao, canxi cao trong máu, ung thư carcinoid, bài tiết hoocmôn gonadotropin và thời kỳ đầu, porphyrin da và triệu chứng fibrinogen bất thường trong máu… Có thể liên quan tới sự hợp thành với các thành phần protein khác của tổ chức ung thư, hoocmon có vị trí khác nhau và rối loạn sự trao đổi

3/ Các biện pháp phòng bệnh ung thư gan:

1. Phòng chống viêm gan
Tiêm phòng vacxin viêm gan để phòng chống bệnh ung thư gan là một trong những phương pháp có hy vọng nhất, trẻ em hay người trưởng thành đều phải tiêm phòng vacsxin viêm gan B như vậy mới có thế ngăn chặn một số bệnh viêm gan B phát triển thành ung thư gan.

2. Kiểm tra định kỳ
Khả năng mắc bệnh viêm gan B, viêm gan C cao hơn so với những người mắc bệnh ung thư gan khoảng 10- 30 lần. kiểm tra định kỳ với người từ 35 tuổi trở lên biểu hiện mắc bệnh viêm gan B là dương tính, mắc viêm gan, xơ gan 5 năm trở lên. 

Những người trong gia đình có lịch sử mắc bệnh ung thư gan của ba thế hệ nửa năm kiểm tra định kỳ qua siêu âm và qua anpha fetoportein. Phát hiện sớm giai đoạn đầu của ung thư gan là một trong những biện pháp hiệu quả nhất.

3. Tích cực tập luyện
Phát sinh bệnh ung thư gan có quan hệ mật thiết với hệ miễn dịch, sinh hoạt hàng ngày phải có quy luật, luyện tập phù hợp vơi cơ thể, duy trì tinh thần lạc quan, có như vậy mới nâng cao được thể chất, nâng cao được sự miễn dịch, phòng trừ được sự phát sinh của xơ gan và ung thư gan.

4. Không ăn thực phẩm nấm mốc
Không ăn những thực phẩm bị mốc, độc tố trong nấm Aflatoxin là chất gây ung thư. Chất gây ung thư của độc tố aflatoxin trong nấm cao hơn 75 lần so với các chất gây ung thư nitrosamine đã được công nhận, ăn thức ăn bị mốc rất dễ gây ung thư gan.

5. Không ăn dầu động thực vật biến chất
Trong loại dầu cũ có chứa chất Malondialdehyde, đây là thành phần hóa học nó có thể sản sinh ra polime phản ứng với protein và Deoxyribonucleic acid trong cơ thể con người làm cho kết cấu của protein thay đổi,dẫn đến tế bào của protein bị mất đi chức năng thông thường và làm cho giai đoạn đầu của ung thư bị chuyển hóa.

6. Không nên uống quá nhiều rượu
Mức độ tổn thương của bệnh gan do rượu cồn có mối quan hệ mật thiết với tửu lượng, thời gian uống và cách uống rượu hằng ngày. Acetaldehyde rất độc hại đối với cơ thể, có thể dẫn đến tổn thương tế bào, tích mỡ trong tế bào gan, chứng viêm tế bào gan, cuối cùng có thể dẫn đến tê cứng gan, một bộ phận của gan bị cứng sẽ chuyển biến thành ung thư gan.
Không khó để phòng bệnh ung thư gan, vì thế chúng ta cần thực hiện tốt các biện pháp trên để hạn chế tối đa nguy cơ mắc bệnh.